Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie Zakopane

Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie Zakopane

Widok na drewnianą, góralską willę.

ul. Harenda 12a, 34-500 Zakopane Region turystyczny: Tatry i Podhale

tel. +48 182068426
Zakopane modne w okresie międzywojennym przyciągało turystów, kuracjuszy, polityków, społeczników, malarzy, poetów, naukowców i lekarzy. Jan Kasprowicz bywał tu wielokrotnie, a od 1923 roku na stałe zamieszkał w willi na Harendzie, w której dziś znajduje się jego muzeum. Willa położona jest na zboczach Gubałówki, w połowie drogi między Zakopanem a Poroninem.

Jan Kasprowicz, poeta okresu Młodej Polski, tłumacz literatury europejskiej, autor dramatów i recenzji teatralnych oraz profesor Uniwersytetu Lwowskiego, często z przyjaciółmi, Stefanem Żeromskim, Leopoldem Staffem, Witkacym i innymi, odwiedzał zakopiańskie kawiarnie. Choć nie urodził się pod Tatrami, to góry przyciągały go jak magnes. W nich szukał ukojenia i inspiracji. W 1923 roku kupił willę na Harendzie i osiadł w niej na stałe z żoną Marią. Tu też odwiedzały go córki z wcześniejszego małżeństwa, Janina i Anna. Po śmierci poety willa nadal była ośrodkiem życia kulturalnego Zakopanego, gościli w niej między innymi: Zofia Nałkowska, Kornel Makuszyński, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Leopold Staff, Jarosław Iwaszkiewicz, Karol Szymanowskii Witold Gombrowicz.

Drewnianą, wolnostojącą willę w 1920 roku, w stylu góralskiej chałupy, wybudował Jan Fudala-Kluś z przeznaczeniem na pensjonat. Wkrótce sprzedał dom angielskiej malarce Winifrid Cooper, od której odkupił go Kasprowicz. To parterowa, drewniana willa konstrukcji zrębowej o nieregularny zarysie, z kamienną podmurówką, użytkowym poddaszem i gontowym dachem półszczytowym. Dom ma rozkład góralskiej chałupy z sienią na osi wejścia, w której urządzono jadalnię, izbą czarną mieszczącą salonik i izbą białą z sypialnią oraz gabinetem, biblioteką, kuchnią i poddaszem.

Od 1950 roku w willi działa muzeum poety. Do środka prowadzi weranda, latem ukwiecona nasturcjami. Roztaczają się z niej widoki na góry. W muzeum można zwiedzać jadalnię, salonik, sypialnię i galerię obrazów zięcia Kasprowicza – Władysława Jarockiego. Po śmierci Marii Kasprowiczowej w 1968 roku, zachowano wnętrza domu z czasów życia poety z rodzinnymi pamiątkami, meblami, tkaninami i fotografiami oraz cennymi obrazami i rzeźbami autorstwa, między innymi Leona Wyczółkowskiego, Kazimierza Sichulskiego i Tymona Niesiołowskiego. Z bogatego i cennego księgozbioru, który spłonął w Poznaniu, w muzeum zachowały się pozostałości. W salonie uwagę przyciągają pastele namalowane przez Stanisława Ignacego Witkiewicza, portret Kasprowicza przed śmiercią oraz jego żony w 1937 roku. Rzeźbione przedstawienia poety to maska pośmiertna zdjęta w 1926 roku przez góralskiego artystę Stanisława Gąsienicę Sobczaka-Jochyma oraz głowa wykonana w XIX wieku przez Antoniego Popiela. W jadalni stoją meble projektu Władysława Jarockiego wykonane we Lwowie. Na ścianach wiszą zbierane przez Kasprowicza góralskie malowanki na szkle oraz portrety żony.

Na piętrze willi znajduje się Galeria Malarstwa z ekspozycją prac Władysława Jarockiego, męża córki poety Anny, który studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera i Leona Wyczółkowskiego, oraz w Académie Julian w Paryżu. Prace prezentują twórczość Jarockiego od wybitnych obrazów po późne i słabe. Ale główna część wystawy stanowią obrazy i litografie o motywach huculskich i podhalańskich oraz inspirowane folklorem z różnych regionów Polski. Poza tym polskie krajobrazy, w tym nadmorskie i pejzaże śródziemnomorskie, podobizny Kasprowicza i jego córek, autoportret Jarockiego, a także projekty polichromii i studia architektoniczne.

W 1933 roku z inicjatywy Marii Kasprowiczowej, Kornela Makuszyńskiego i Leopolda Staffa, obok willi wśród drzew, stanęło granitowe, dwupoziomowe mauzoleum projektu Karola Stryjeńskiego. Do sarkofagu w dolnej krypcie przeniesiono prochy Kasprowicza, początkowo pochowanego na Starym Cmentarzu. W górnej kaplicy z drewnianym ołtarzem, dziełem rzeźbiarza Jana Szczepkowskiego, spoczywa zmarła w 1968 roku Maria Kasprowiczowa.

Muzeum na Harendzie od 1964 roku prowadzi Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, które organizuje poświęcone poecie spotkania, odczyty i wieczory poetyckie. W latach 80. XX wieku przeprowadzono gruntowny remont budynku.


Powiązane treści